Tumori su abnormalne mase tkiva koje nastaju kada se stanice u tijelu počnu nekontrolirano dijeliti. Postoje dva glavna tipa tumora:
-
Benigni tumori: Ovi tumori nisu kancerogeni, što znači da se ne šire na druge dijelove tijela. Obično su lokalizirani i mogu biti uklonjeni bez velikih komplikacija. Iako nisu opasni po život, mogu uzrokovati probleme ako rastu u osjetljivim područjima.
-
Maligni tumori: Ovo su kancerogeni tumori koji mogu rasti i širiti se (metastazirati) na druge dijelove tijela putem krvotoka ili limfnog sustava. Maligni tumori mogu biti opasni po život i zahtijevaju ozbiljan medicinski tretman, poput kirurgije, kemoterapije, radioterapije ili imunoterapije.
Rak želuca je ozbiljno oboljenje koje se često razvija asimptomatski, što ga čini teško prepoznatljivim u ranim fazama. Dr. Dino Tarabar, gastroenterolog i onkolog, naglašava da je ključno da pacijenti prepoznaju prve simptome koji mogu ukazivati na ovo maligno oboljenje kako bi se omogućilo rano lečenje i povećale šanse za izlečenje. U poslednjim godinama, sve je veća svest o značaju rane dijagnoze, što može u mnogim slučajevima značajno promeniti tok bolesti.
Simptomi i rano prepoznavanje
Jedan od najvećih izazova kod raka želuca je to što mnogi simptomi, poput bolova u stomaku, mučnine, nadimanja i gorušice, mogu biti nespecifični i često se pogrešno tumače kao uobičajeni problemi sa varenjem. Međutim, ako se ovi simptomi učestalo javljaju, naročito ako su povezani s teškoćama pri gutanju, anemijom, gubitkom apetita i neobjašnjivim gubitkom kilograma, to može ukazivati na uznapredovali rak želuca. U tom slučaju, potrebno je odmah obaviti gastroskopiju i uzeti uzorke tkiva kako bi se postavila tačna dijagnoza. Prvi simptomi često nisu dovoljno specifični da bi se odmah posumnjalo na rak, pa je važno pratiti trajanje i učestalost simptoma.
Metode lečenja
Ako se rak želuca otkrije u ranoj fazi, kada je lokalizovan samo u želucu, lečenje obuhvata hirurško uklanjanje dela želuca (resekcija). Ovaj pristup može biti vrlo uspešan ako je tumor ograničen na želudac i nije se proširio na okolne organe. U nekim slučajevima, pacijentima se pre operacije primenjuje neoadjuvantna hemioterapija, a nakon operacije može biti potrebna postoperativna hemioterapija. Za uznapredovale slučajeve raka želuca, kada je bolest metastazirala na druge organe, lečenje se bazira na hemioterapiji, uz mogućnost primene biološke terapije koja može poboljšati kvalitet života i produžiti preživljavanje. Biološka terapija, koja se koristi u kombinaciji sa standardnim tretmanima, može uticati na zaustavljanje rasta tumora i pružiti dodatnu podršku pacijentima u naprednoj fazi bolesti.
Prevencija
Dr. Tarabar takođe upozorava na preventivne mere koje mogu smanjiti rizik od razvoja raka želuca. To uključuje uravnoteženu ishranu, održavanje normalne telesne mase, smanjenje konzumacije crvenog mesa i mesnih prerađevina, kao i redovnu fizičku aktivnost. Takođe, važno je obratiti pažnju na infekciju bakterijom Helicobacter pylori, koja se pokazala kao jedan od faktora rizika za razvoj karcinoma želuca. Rana dijagnoza Helicobacter pylori infekcije i njeno lečenje može smanjiti rizik od razvoja karcinoma, jer dugotrajna infekcija može izazvati hroničnu upalu koja može dovesti do degenerativnih promena u želucu.
Zdravstvena kultura i preventivni pregledi
Profesor Tarabar ističe da je u mnogim zemljama, poput Japana, prevencija ključna za rano otkrivanje raka želuca, zahvaljujući redovnim preventivnim pregledima. U Japanu, redovni skrining pregledi, kao što su gastroskopija i testovi na Helicobacter pylori, omogućavaju otkrivanje bolesti u veoma ranim fazama, što značajno povećava šanse za uspešno lečenje. Nažalost, u mnogim zemljama, uključujući Srbiju, i dalje postoji nedostatak kulture preventivnih pregleda. Redovni skrining i kontrolni pregledi su najvažniji način za rano otkrivanje ove bolesti, što može značajno povećati šanse za uspešno lečenje i preživljavanje. Takođe, obrazovanje stanovništva o značaju preventivnih pregleda treba biti prioritet u zdravstvenim politikama.
Zaključak
U zaključku, rani pregledi, svest o simptomima i promene u načinu života mogu biti ključni za prevenciju i pravovremeno lečenje raka želuca. Redovni pregledi, promene u ishrani, smanjenje faktora rizika i briga o opštem zdravlju mogu značajno doprineti smanjenju stope obolelih. Ključ uspeha u borbi protiv raka želuca leži u sprečavanju bolesti, kao i u brzoj dijagnozi koja omogućava efikasnije lečenje i bolju prognozu za pacijente.
