Za danas smo vam spremili jednu temu, a koja je i više nego zanimljiva. Naime, raskršća a na kojima nema signalizacije, uvijek su bile problem za neke vozače. Danas vam tako predstavljamo jednu raskrsnicu, a koja zbunjuje čak i one malo iskusnije vozače…
U vremenu kada se bezbednost u saobraćaju ističe kao jedan od ključnih prioriteta društva, paradoksalno je što upravo najjednostavnije saobraćajne situacije često izazivaju najveće zabune i nesporazume među učesnicima u saobraćaju. Jedna fotografija, snimljena naizgled običnoj raskrsnici na kojoj se nalaze crveni i bijeli automobil, uspela je da izazove talas burnih rasprava, suprotstavljenih tumačenja i neslaganja – ne samo među vozačima i instruktorima, već i među stručnjacima za saobraćaj.
Na toj slici:
-
Crveni automobil stoji ispred znaka „STOP“, spreman da nastavi pravo.
-
Bijeli automobil dolazi pod znakom trougla („raskrsnica sa putem sa prvenstvom prolaza“) i planira da skrene lijevo.
Iako znaci izgledaju dovoljno jasni, situacija je izazvala konfuziju. Različita tumačenja prava prvenstva ukazuju na dublji problem – nedovoljno razumevanje i nekonzistentnu primenu saobraćajnih propisa u svakodnevnoj praksi.
Na prvi pogled, mnogi su zaključili da bijeli automobil ima prednost, budući da crveni stoji ispred znaka „STOP“ i, prema tom razumevanju, mora propustiti sve ostale. Ova logika se oslanja na težinu znaka „STOP“ – koji obavezuje na bezuslovno zaustavljanje i proveru saobraćaja pre nastavka kretanja.
Međutim, prema zvaničnim propisima koji važe u mnogim evropskim državama, uključujući zemlje bivše Jugoslavije, i „STOP“ znak i znak „ustupi prvenstvo“ imaju sličnu funkciju – vozač mora ustupiti prvenstvo vozilima koja se nalaze na glavnom putu. U ovom slučaju, oba vozila dolaze sa sporednih puteva, a nema dodatne signalizacije koja bi ukazala na postojanje glavnog puta.
Tada stupaju na snagu opšta pravila raskrsnice, a ključno pravilo glasi:
Vozilo koje skreće lijevo mora ustupiti prvenstvo vozilima koja dolaze pravo ili skreću desno.
U konkretnom slučaju:
-
Crveni automobil ide pravo,
-
Bijeli automobil skreće lijevo i ukršta njegovu putanju,
-
Oboje dolaze sa puta bez prvenstva prolaza,
-
Ne postoji dodatna signalizacija ni semafor.
Na osnovu toga, bijeli automobil treba da sačeka crveni. Ipak, stvar dodatno komplikuju različita tumačenja stručnjaka.
Neki sudski veštaci, poput Gorana Husineca, smatraju da znak „STOP“ crvenog automobila stavlja u podređeni položaj – te da bijeli ima prednost jer nije uslovljen obaveznim zaustavljanjem. Nasuprot tome, brojni instruktori vožnje i saobraćajni priručnici ističu da znak „STOP“ nije „niži“ u hijerarhiji od znaka „ustupi prvenstvo“, već je proceduralno stroži – obavezuje na zaustavljanje, ali ne i na automatsko odricanje od prava prvenstva u odnosu na druga vozila sa sporednog puta.
Zato je važno razumeti sledeće:
-
Znak „STOP“ znači: zaustavi se, ali ne i da si automatski poslednji.
-
Kada se dva vozila sa sporednih puteva sretnu, primenjuju se opšta pravila.
-
Skretanje lijevo znači: ustupi onome ko ide pravo ili skreće desno.
-
Znak trougla ne daje prednost nad drugim vozilima sa sporednog puta – već samo u odnosu na vozila na glavnom putu.
-
U nedostatku semafora, policajca ili dodatne signalizacije – ključna su osnovna pravila ukrštanja puteva.
Rasprava koja je proistekla iz jedne jednostavne fotografije raskrsnice zapravo je razotkrila veći problem: manjak doslednog znanja, nedovoljnu edukaciju i neujednačena tumačenja saobraćajnih propisa. Ovakve situacije jasno pokazuju da čak ni iskusni vozači nisu uvek sigurni u pravila – što ukazuje na potrebu za kontinuiranom edukacijom.
-
Vozači bi trebalo redovno da obnavljaju znanje – ne samo zbog ispita, već radi svakodnevne bezbednosti.
-
Nadležne institucije moraju postavljati jasnu signalizaciju – kako ne bi bilo prostora za „lična tumačenja“.
-
Stručnjaci bi trebalo da govore jedinstveno i nedvosmisleno, posebno kada se radi o kritičnim saobraćajnim situacijama.
-
I što je najvažnije: defanzivna vožnja i oprez uvek treba da imaju prednost nad tvrdoglavo insistiranim „pravima“ u saobraćaju. Nijedno prvenstvo prolaza nije vredno rizika po život.
