BONUS TEKST:
Na današnji dan, 14. siječnja, slavimo Mali Božić, koji se podudara sa spomendanom svetog Vasilija Velikog. Tradicionalno se smatra da se na Vasiljevo treba kloniti sukoba jer sudjelovanje u svađama može rezultirati nesrećom pojedinaca ostatak godine. U raznim krajevima postoji uvjerenje da je potreban dodatni oprez kako bi se spriječilo da vas drugi prevare. Osim toga, u nekim se regijama smatralo da će prisutnost snijega ili oblačno nebo na ovaj dan značiti nadolazeću godinu rođenja. U pojedinim krajevima Hercegovine i dalje je prisutan običaj spaljivanja ostataka badnjaka, dok se u brojnim krajevima naseljenim Srbima zadržala praksa pripreme obrednog kruha vasilice.
U liturgijskom kalendaru Srpske pravoslavne crkve ove svetkovine označene su crvenim slovom, što označava njihov značaj zapovijedi od velike važnosti za pravoslavnu vjeru. Prema Svetom pismu, grijehe čovječanstva ponio je Isus Krist, dok se obrezanje smatra prikazom pročišćenja od istočnog grijeha prenijetog od roditelja. Priča episkopa Nikolaja Velimirovića bilježi da je “Hristos uzeo ljudsko tijelo i trpio posljedice grijeha”. Povijesni zapisi i crkvena predaja govore da je sveti Bazilije preminuo 379. godine u dobi od 50 godina. Živio je za vrijeme vladavine cara Konstantina, koji je formalno priznao slobodu ispovijedanja kršćanske vjere.
Prema kanonu Srpske pravoslavne crkve, služba Vasilija, čiji je autor sam svetitelj, služi se deset puta godišnje. Točnije, to se događa 1. siječnja, tijekom bdijenja za Božić i Sveta tri kralja, svake nedjelje tijekom cijele korizme (osim Cvjetnice), kao i na Veliki četvrtak i Veliku subotu. Sačuvano je bogatstvo teoloških i apologetskih spisa koji se pripisuju svetom Vasiliju, a Srpska pravoslavna crkva slavi ga 12. veljače (odnosno 30. siječnja po julijanskom kalendaru) na blagdan Sveta tri jerarha.
BONUS TEKST:
Putnički i gastronomski sajt “Tejstatlas” sproveo je analizu najboljih i najlošijih jela među svojim korisnicima. Od 600 hiljade recenzija, odabrali su 100 najlošije ocenjenih jela, a ovo su pet jela sa najnižim ocenama.
1. Blodpalt
Najgore jelo na svetu, prema “Tejstatlas” korisnicima, je bodpalt, koji ima ocenu 1,6. To je jelo iz severne Evrope, iz Laponije.
Ove finsko-švedske knedle se prave od raženog ili ječmenog brašna i pomešane sa životinjskom krvlju – nekada je dodavana krv irvasa, a danas je najčešća svinjska krv, piše “Punkufer”.
Ponekad se blodpalt puni dinstanim pečurkama i slaninom i kuva u mesnom temeljcu. Najčešće se služi kao prilog uz džem od brusnice.
2. Sendvič sa sardinama
Na drugom mestu liste najgorih jela našao se španski sendvič “bocadillo de sardinas”, koji ima ocenu 1,9 od 5. Reč je o sendviču koji se najčešće pravi od duguljastog hleba, “bara de pan”, i punjen sardinama. Možete koristiti sardine u ulju, salamuri ili paradajz sosu.
U sendvič se mogu dodati i kuvana jaja, avokado, masline, majonez, senf, jogurt, pečurke i drugi slični sastojci.
3. Calskrove
Nakon španskog sendviča sledi švedsko jelo “calskrove”. To je kalcone punjen hamburgerom i prženim krompirom – izum restorana Tre Kroner u Šelefteu za ljude koji ne mogu da odluče da li da naruče picu ili hamburger nakon noći u kojoj su previše pili.
4. Angulas a la cazuela
“Angulas a la cazuela” je tradicionalno jelo iz Baskije, a uključuje redak sastojak – mlade jegulje koje se dinstaju u maslinovom ulju sa belim lukom, čilijem i solju u posebnom jelu zvanom kazuela.
5. Želatinaste jegulje
Jegulje su zvezde petog najgoreg jela prema korisnicima “Tejst Atlasa”. Tačnije, svojevrsna verzija čorbe od jegulje koja dolazi iz Engleske i sprema se od 18. veka.
Ovo jelo je nekada bilo izuzetno jeftino – jegulje su se hvatale u Temzi, sekle na manje komade, kuvale u loncu sa začinima, a onda hladile i služile. Danas se prave sa želatinom i začinjavaju belim biberom i sirćetom.
