Ova pravoslavna crkva nije samo istorijski spomenik, već i živuća legenda koja povezuje duboku duhovnost sa prirodnim čudima. Podignuta na mestu gde je sveta mučenica Teodora, prema predanju tragično izgubila život
U malom selu Vasta, smeštenom na Peloponezu, nalazi se crkva Svete Teodore koja je jedinstvena po svom duhovnom značaju i specifičnoj arhitekturi. Ova pravoslavna crkva datira iz 11. veka, a podignuta je na mestu gde je, prema narodnom predanju, sveta mučenica Teodora tragično izgubila život. Ono što ovu crkvu čini još specifičnijom jeste činjenica da kroz njenu unutrašnjost raste čak 17 stabala, a u njenim temeljima protiče mali potok.
- Prema legendi, Teodora je živela u vreme kada je bio uveden zakon koji je svakog muškarca obavezao da služi vojsku, ili da plati zamenu kako bi izbegao vojnu službu. Teodora je bila jedino dete u svojoj porodici, a njen otac bio je teško bolestan, pa nije mogao da ide u vojsku. Porodica nije imala novca da plati plaćenika koji bi otišao umesto njega, pa se Teodora odlučila na hrabar korak. Prerušila se u muškarca i otišla da služi vojsku u njegovom ime.
Međutim, tokom vremena, jedna žena iz vojske zaljubila se u Teodoru, verujući da je ona zapravo muškarac. Kada je Teodora odbijala njene romantične ponude, ta žena je, iz osećaja odmazde, optužila Teodoru da je otac njenog deteta. Brzo je otkrivena istina o Teodorinoj pravoj identifikaciji, a vojni komandanti su je osudili na smrt zbog prevare.
Pre nego što je otišla na smrt, Teodora je, prema predaji, izgovorila dirljive reči: „Bože, pretvori moje telo u crkvu, moje godine u drveće, a moju krv u reku!“ Njena molba nije ostala bez odgovora, jer je ubrzo nakon njenog pogubljenja na mestu gde je bila sahranjena podignuta crkva. Legenda kaže da je u temelje crkve počelo da raste 17 stabala, što simbolizuje godine njenog života, dok je iz temelja potekao potok, koji i danas teče kroz ovo sveto mesto.
- Zanimljiv je i misterij koji okružuje sam drveće koje raste unutar crkve. Iako se u crkvi zapravo ne vidi drveće, što stvara utisak da je reč o običnoj kamenoj građevini, crkva Svete Teodore je sve samo ne obična. Zagonetka koja još nije rešena jeste pitanje da li stabla imaju jedan zajednički koren ili više njih. Takođe, nije poznato gde se tačno nalaze koreni, jer su stabla smeštena unutar same crkve, što dodatno doprinosi mističnoj atmosferi ovog svetog mesta.
Posetioci koji dođu do ove crkve ne mogu da ne osete duboko divljenje prema njenoj istoriji, teologiji i prirodnoj lepoti. Priča o Teodori i njenoj žrtvi, kao i o načinu na koji su stabla i potok postali deo crkve, ostavlja snažan utisak na svakog ko se nađe na ovom mestu. Sveta Teodora i njena crkva postali su simbol nade, hrabrosti i vere, a vekovima unazad, vernici i turisti iz celog sveta dolaze kako bi se divili ovoj neobičnoj crkvi i njenoj duhovnoj moći.
U ovom malom, zabačenom selu, crkva Svete Teodore ne samo da predstavlja istorijski spomenik, već i živu uspomenu na žrtvu jedne žene koja je, unatoč svim nedaćama, ostavila snažan trag u istoriji. I danas, kroz njene zidove, mirno teče potok, a drveće koje je izraslo kao plod njene molitve, ponosno stoji kao simbol života koji nastavlja da raste, čak i na mestu tragične smrti
