Da li ste ikada čuli za ženu sa naše današnje naslovne strane? Naime, govorićemo o pravoj ljepotici, koja je u svoje vrijeme bila prava ljepotica…
Nasir el Din Šah Kadžar bio je jedan od najpoznatijih vladara Persije (današnji Iran) u 19. veku. Rođen je 16. maja 1831. godine, a na vlasti je bio od 1848. do svoje smrti 1896. godine. Nasir el Din Šah je bio najdugovječniji vladar u istoriji dinastije Kadžar, koja je vladala Persijom od kraja 18. veka do početka 20. veka. Njegova vladavina obuhvatila je značajne političke, društvene i kulturne promene, ali je i obeležena brojnim skandalima i kontroverzama, među kojima su se izdvojili lični život i odnosi sa njegovim ženama i potomcima.
Naime, Nasir el Din Šah je, kao i mnogi vladari tog vremena, bio poznat po tome što je imao veliki broj konkubina i žena. Samo u njegovom haremu bilo je 84 žene, dok je broj njegovih zvaničnih supruga bio daleko veći. Pored toga, kako bi osigurao nasledstvo, šah je imao impresivan broj dece – prema dostupnim podacima, Nasir el Din Šah je imao 21 dete, od kojih su 11 bili prinčevi, a 10 princeze. Ovaj broj dece nije bio neuobičajen za šahove tog perioda, s obzirom na to da je osiguranje potomstva bilo ključno za očuvanje dinastije.
Jedna od najzanimljivijih ličnosti među njegovom decom bila je princeza Fatemah Kanum Esmet al-Dovleh, koja je bila kćerka Nasira el Dina i jedne od njegovih zvaničnih žena Taj al-Dovleh. Iako je o njoj bilo vrlo malo istorijskih podataka, njene fotografije, koje su osvanule na internetu u 21. veku, postale su predmet velikog interesovanja. Ove fotografije su joj osigurale mesto u istoriji kao jednoj od najfotografisanijih žena na šahovom dvoru. Mnoge od tih fotografija napravio je njen otac, Nasir el Din, koji je bio veliki zaljubljenik u fotografiju, što ukazuje na to da je princeza Esmet bila posebno draga njegovom srcu.
- Iako su mnoge priče o princezi Esmet postale predmet urbanih legendi, važno je napomenuti da se u dostupnim istorijskim izvorima ne spominje da je ona bila „najlepša žena svog vremena“ niti da je bila odgovorna za navodni incident u kojem je 13 mladića izgubilo život jer su je odbili. Takve tvrdnje verovatno su deo kasnijih mitova i senzacionalističkih naracija koje su nastale na temelju njenog neobičnog izgleda i života u haremu. Kao i sve druge žene tog doba, princeza Esmet je svoju mladost provela unutar harema, gde je bila okružena samo ženama i porodicom, te je teško verovati da je imala priliku da odbija ljubavne ponude ili da se zaljubi u nekog muškarca izvan svog okruženja.
Iako se mnogi detalji o njenom životu danas spominju sa dozom podsmeha, naročito zbog njenog specifičnog fizičkog izgleda, princeza Esmet bila je značajna ličnost u iranskoj istoriji. Naime, ona je bila prvi iranski član kraljevske porodice koji je naučio da svira klavir, što je u tom društvenom i kulturnom okruženju bilo izuzetno neobično. Takođe, ona je postala prva žena u Iranu koja je postala fotografkinja, što je dodatno naglašava kao neobičnu i naprednu ličnost u svom vremenu.
Princeza Esmet je, verovatno uz očevo odobrenje, postala fotografkinja i imala je vlastiti mali foto-studio u svom domu. Zabeleženi su mnogi njeni radovi u kojima je fotografisala svog muža i svoju decu, a par je imao petoro dece. Ova njena aktivnost ukazuje na to da je imala značajnu slobodu u izboru svojih interesovanja i da je bila mnogo više od samo „brkate princeze“, kako je neki opisivali.
Pored toga, princeza Esmet je imala važnu ulogu u društvenim krugovima šahovog dvora. U vreme kada su strani poslanici, umetnici i fotografi često posećivali Persiju, ona je bila prisutna na mnogim prijemima i događanjima, često u društvu evropskih dama. Na osnovu toga se može naslutiti da je govorila barem jedan strani jezik, što je u to vreme bilo izuzetno značajno za članove vladajućih porodica, jer je omogućavalo lakšu komunikaciju i razumevanje sa stranim diplomatama.
Princeza Esmet je živela u vreme kada je život žene u iranskoj aristokratiji bio veoma ograničen, ali je, uprkos tome, uspela da pronađe načine da se izraziti i ostavi svoj trag u istoriji. Njena ličnost i dostignuća mogli su biti zaboravljeni, da nije bilo novih tehnoloških otkrića koja su omogućila da njene fotografije stignu do nas. Danas, ona ostaje simbol vladavine Nasira el Dina i života u Persiji tokom 19. veka, sa svim njegovim kontradikcijama, tradicijama i novinama koje su oblikovale tadašnji svet.