Srčani udar je jedan od najopasnijih medicinskih događaja koji može iznenada ugroziti život, ali malo ljudi zna da se često može predvideti mesecima unapred, čak i preko znakova koje pokazuje naizgled nebitan deo tela – kosa. Više u nastavku…
Iako većina ljudi smatra da je glavni simptom srčanog udara jak bol u prsima, istraživanja pokazuju da trećina pacijenata uopšte ne oseća bol u ovom delu tela. To znači da mnogi odlažu odlazak kod lekara, misleći da su simptomi prolazni, i stignu u bolnicu u proseku dva sata kasnije, kada je vreme ključno za spašavanje života.
- Simptomi srčanog udara mogu se javiti iznenada i biti intenzivni, ali mogu se razvijati i postepeno, sa blagim bolom, nelagodom ili promenama u fizičkom stanju koje pacijenti često zanemaruju. Zbog toga je važno prepoznati i one manje očigledne znake koji prethode napadu srca, jer srčani udar retko nastaje „iz čista mira“. Naime, telo često upozorava danima, nedeljama, pa čak i mesecima pre samog incidenta. Jedan od neočekivanih indikatora jeste upravo kosa.
Kosa može sadržati visoke nivoe hormona kortizola, poznatog i kao hormon stresa, čije povišene vrednosti mogu ukazivati na povećan rizik od srčanog udara. Tradicionalno, kortizol se meri u krvi, urinu ili pljuvački, ali pramenovi kose pružaju drugačiji uvid. Studija je pregledala kosu 56 ispitanika koji su doživeli srčani udar i uporedila rezultate sa kontrolnom grupom koja nije imala takve probleme. Rezultati su pokazali značajne razlike u nivou kortizola, što sugeriše da se kosa može koristiti kao dugoročni indikator povišenog rizika.
Pored ovih manje poznatih signala, postoje i četiri klasična simptoma na koje bi trebalo obratiti pažnju, jer oni mogu ukazivati da srčani udar nije daleko: bol u prsima, pojačano znojenje i mučnina, otežano disanje i problemi sa želucem. Važno je napomenuti da se ovi simptomi ne pojavljuju kod svakog pacijenta na isti način i da mogu varirati po intenzitetu, trajanju i kombinaciji. Neki ljudi mogu doživeti samo jedan ili dva simptoma, dok drugi mogu imati više izraženih znakova.
- Prepoznavanje ranih signala može spasiti život, ali zahteva pažljivo osluškivanje svog tela i reakciju na promene koje se čine neobičnim. Ljudi često zanemaruju sitne promene u svom fizičkom stanju, pripisujući ih stresu, umoru ili privremenim tegobama. Međutim, pravovremena reakcija može značiti razliku između blažih komplikacija i ozbiljnih posledica, uključujući smrt. Zbog toga je edukacija o ranim simptomima, uključujući i promene u kosi, ključna za prevenciju.
Uzimajući u obzir sve ove informacije, stručnjaci ističu da je srčani udar stanje koje se može pratiti i prepoznati pre nego što nastupi potpuni napad. Redovni medicinski pregledi, pažnja na znake stresa i hormonalne promene, kao i svest o simptomima poput bolova u prsima, mučnine, otežanog disanja i probavnih problema, značajno smanjuju rizik od iznenadnog napada. Takođe, integracija novih metoda, poput analize kortizola u kosi, otvara vrata ranijoj dijagnostici i preventivnim merama, što može spasiti hiljade života godišnje.
Informisanost i proaktivni pristup sopstvenom zdravlju stoga postaju ključni faktori u prevenciji srčanih udara. Ljudi bi trebalo da osluškuju telo i prepoznaju manje uobičajene znake, ne zanemarujući ono što može izgledati kao „sitnica“. Kosa, kao indikator hormonskog stresa, može biti prvi signal koji upozorava na moguće probleme sa srcem, dok klasični simptomi dodatno potvrđuju potrebu za hitnom reakcijom.
- Srčani udar je ozbiljno stanje, ali pažnja, edukacija i savremene metode praćenja mogu značajno smanjiti rizik. Redovna kontrola, praćenje promena u telu i osluškivanje signala, pa čak i onih neočekivanih poput kose, predstavljaju moćne alate u očuvanju zdravlja srca i sprečavanju tragedija koje bi mogle biti izbegnute.
